Vrijwillig maar niet vrijblijvend: een inkijkje in het werk van de bestuursleden van de Huurdersorganisatie van Haag Wonen (de HOHW)

Bestuurslid zijn van een huurdersorganisatie is vrijwilligerswerk, maar zeker niet vrijblijvend. Achter de schermen zetten betrokken huurders zich in voor de belangen van alle huurders van Haag Wonen. Ze lezen stapels stukken, voeren overleg met de woningcorporatie en denken mee over beleid dat direct invloed heeft op de belangen van de huurders van 22.000 woningen van Haag Wonen. Samen werken we als bestuursleden aan allerlei onderwerpen.

Er worden besluiten genomen over huren en huurverhoging, renovatie en sloop/nieuw-bouw, betaalbaarheid, goede woningen en een juiste verdeling van de aanwezige woningen over de diverse groepen, een veilige woonomgeving, duurzaamheid, leefomgeving, veiligheid. Wie maken de besluiten over dit soort onderwerpen? En waar komt de stem van de huurder via de bestuursleden in beeld?
Woningcorporaties, gemeenten en huurdersorganisaties zorgen ervoor dat de opgaven van de landelijke raamovereenkomst of de jaarlijkse prestatieafspraken worden vertaald in de lokale prestatieafspraken. Deze overeenkomsten staan eigenlijk aan de basis van besluiten die er worden genomen voor hurend Nederland. En bij veel van de afspraken vertegen-woordigen de bestuursleden het huurdersbelang.

Wie er nog meer meedoen met en invloed hebben op de lokale prestatieafspraken is De Woonbond. Die organiseert provinciale huurdersbijeenkomsten (vaak 1 à 2 keer per jaar), waar huurdersorganisaties uit een bepaalde provincie of regio samenkomen. Ook in Zuid-Holland, waar Haaglanden onder valt, gebeurt dat. De huurdersorganisaties delen ervaringen, signalen en goede voorbeelden. Er is ruimte om onderwerpen aan te kaarten die in meerdere gemeenten of bij meerdere corporaties spelen. Bestuursleden van huurdersorganisaties die actief zijn in de SHH nemen vaak ook deel aan deze provinciale bijeenkomsten. Zo wordt de stem van Haaglanden ook regionaal gebundeld en gedeeld met de Woonbond.

De bovengenoemde SHH (Samenwerkende Huurderorganisaties Haaglanden) is een overleg op regionaal niveau van vijftien huurdersorganisaties over onderwerpen als woonruimte-verdeling, doorstroming en betaalbaarheid, huisvesting van kwetsbare groepen en passend toewijzen. De SHH zorgt ervoor da de stem van de huurder doorklinkt in de regionale prestatieafspraken.

Daarnaast is er de SVH (Sociale Verhuurders Haaglanden). De SVH is het samenwerkings-verband van woningcorporaties in Haaglanden op het regionaal beleid. De SHH en SVH overleggen met elkaar over regionale thema’s. De input van huurdersorganisaties wordt via de SHH ingebracht. Als de HOHW bijvoorbeeld zorgen heeft over beschikbaarheid van woningen of over energielasten, kan dat via de SHH op de agenda bij de SVH komen.

De HOHW is de stem van de huurders. Daarom is het essentieel dat we onze rol als vertegenwoordiger serieus en verantwoordelijk invullen. Als overlegpartner van de corporatie denken we mee over beleid, onderhandelen we stevig en staan we ook open voor onverwachte invalshoeken. Dat vraagt kennis van zaken, een scherpe blik op de praktijk, goede communicatie én lef. We praten mee over onderwerpen als huurbeleid, betaalbaarheid, servicekosten, renovatie en nieuwbouw, woonruimteverdeling en bewonersinitiatieven. Dat vertaalt zich in concrete acties, zoals:

  • Je draagt bij aan communicatie naar de huurders, bijvoorbeeld door een stuk te schrijven voor de nieuwsbrief of de website en helpt mee met de organisatie van ontmoetingsdagen met huurders
  • Je overlegt met bewonerscommissies of helpt bij de start van een bewoners-commissie en je werkt als tussenpersoon (samen met de beheerconsulenten) tussen bewonerscommissies en Haag Wonen
  • Je raadpleegt de achterban (door middel van bijvoorbeeld een enquete onder alle huurders van Haag Wonen) of door een ontmoetingsmiddag/-dag tussen leden van de bewonerscommissies en de huurdersorganisatie
  • Je praat mee over actuele kwesties: over woonruimtetekort en verdeling van de huurwoningen
  • Je helpt bij het opstellen van het jaarplan en het beleidsplan, de begroting en het financiële jaarverslag van de HOHW
  • Je begeleidt bewoners bij het opzetten van BewonersAdviesGroepen en het vormen en adviseren van Klankbordgroepen of bewonerscommissies bij renovatieprojecten en bij sloop/nieuwbouw
  • Je weet huurders te stimuleren om zich in te zetten (bewonersparticipatie), bijvoorbeeld in bewonerscommissies of om huurders enthousiast te maken voor tuinprojecten of andere zaken in en om de woning
  • Je neemt deel aan werkgroepen, zoals bijvoorbeeld de werkgroep servicekosten, die overlegt over de kosten van tuinen, verlichting van publieke binnenruimten en de stookkosten
  • Je schrijft ongevraagd advies of, op aanvraag van Haag Wonen, een gevraagd advies over zaken als zonnepanelen, warmtenet, dubbel glas
  • En eigen initiatieven waarderen we eigenlijk altijd!

Deze punten geven een groot deel van de werkzaamheden weer, maar die komen niet allemaal iedere maand terug. Om een beeld te geven van wat een bestuurder doet in een gemiddelde maand van het jaar volgt er hierna een korte indruk van wat het werk voor een bestuurslid in een maand kan inhouden.
Belangrijk nog om te vermelden dat het bestuur van de HOHW In principe altijd op dinsdagmiddag vergadert. Allerlei andere vergaderingen zijn op andere tijdstippen van de week, soms gebeurt dit ook in de avond.

  • We beginnen de maand altijd met een afstemmingsoverleg (AO, één keer per maand) op dinsdagmiddag. Daarin praten we vrijuit over onderwerpen die op dat moment spelen, hoe we tegen de zaken aankijken. Dit zijn brainstormgesprekken zonder dat er notulen worden gemaakt.
  • In dezelfde week gaat een bestuurslid samen met de adviseur naar een bewoners-commissie om te praten over problemen die in het complex spelen. Er is onduidelijkheid over de stookkostenrekening en in het gebouw spelen vochtproblemen waar men met de beheerconsulent niet direct uitkomt. We maken aantekeningen en nemen de problemen mee in overleg met de medewerker van Haag Wonen.
  • Via de ondersteuner op kantoor horen we dat er een groep huurders is die een bewonerscommissie willen oprichten. De adviseur en een bestuurslid maken met hen een afspraak voor een informatief gesprek.
  • In de tweede week is er overleg met de raad van commissarissen met alle bestuursleden. Dit is een jaarlijks overleg, maar met de huurderscommissarissen is er vaker overleg mogelijk.
  • Een andere activiteit in die week vormt een bezoek van twee bestuursleden met de adviseur en een medewerker van Haag Wonen aan de gemeente. Ze spreken met de wethouder en met Haag Wonen over de huurverhoging en de huurkosten en hoe die zich verhouden tot de inkomens van de huurders. Ook gaat het over de betaalbaarheid van nieuwbouw en de verhouding van het aantal woningen van sociale huur en middenhuur.
  • In de derde week van de maand vergadert het bestuur op dinsdagmiddag (de BV, één keer per maand). We bespreken een vaste agenda met onderwerpen uit het afstemmingsoverleg en punten die bestuursleden of de adviseur hebben ingebracht. Tijdens de vergadering nemen we besluiten en maken we een actielijst: wie doet wat, en wanneer.
  • In de avond is er een beleidsoverleg bij Haag Wonen onder leiding van de manager Wonen. Het hele bestuur en de adviseur zijn hierbij aanwezig. (Het BO, viermaal per jaar.) We over huurbeleid en betaalbaarheid, onderhoud en communicatie. Vooral de communicatie en vaak het gebrek daaraan is een groot probleem voor de huurders, hetgeen ook bleek uit de recent gehouden enquete door de HOHW.
  • De volgende dag hebben twee bestuursleden en de adviseur een vergadering met twee andere grote huurdersorganisaties (Staedion en Hof Wonen). Daar spreken we over de gevolgen van de huurverhoging en onze reacties daarop.
  • De avond erop gaat er iemand van ons bestuur als vertegenwoordiger naar de overleggen met de SHH (Samenwerkende Huurdersorganisaties Haaglanden).
  • Als laatste overleg aan het eind van de maand hebben we een overleg met de raad van toezicht, waar we samen problemen bespreken waar we tegenaan lopen, kijkend naar de financiën en ons beleid (RvT, viermaal per jaar).

De hierboven beschreven activiteiten geven een aardig, maar zakelijk beeld van het brede en afwisselende werk dat bestuursleden van de HOHW doen. Het is louter een beschrijving van een gemiddelde maand, dus zonder een benoeming van lastige situaties die zeker ontstaan in overleggen en zonder beschrijving van  behaalde resultaten, die er ook zijn.
Deze beschreven maand is een drukke maand, soms is er veel minder werk te doen (in de zomermaanden juli en augustus is er vaak helemaal niets te doen), maar soms kan het in een maand ook drukker zijn. Dat ligt ook aan de tijd van het jaar.

En niet onbelangrijk is om te weten dat we een voorzitter hebben. Dat is een van de bestuursleden. Het is een rol die extra tijd en verantwoordelijkheid vraagt, zoals het leiden van vergaderingen, het onderhouden van externe contacten en het bewaken van de koers van de organisatie. Ook het penningmeesterschap wordt door een van de bestuursleden uitgevoerd. Samen met onze administratieve kracht zorgt die ervoor dat de financiën helder en op orde zijn. Kortom, er is volop werk, maar ook volop voldoening.

Moet je expert zijn om mee te kunnen doen als bestuurslid  van de huurdersorganisatie? Nee, dat is niet nodig. De benodigde kennis ontwikkel je vanzelf in de loop van de tijd. En natuurlijk zijn er voor nieuwe bestuursleden diverse mogelijkheden om te leren over de wereld van de volkshuisvesting. Er zijn cursussen (o.a. van de Woonbond) maar ook de betaalde krachten van de huurdersorganisatie, de adviseur en de administratieve kracht, staan klaar om je te helpen. En natuurlijk krijg je hulp van de zittende bestuursleden die jou graag voorbereiden op vergaderingen en werkgroepen en zaken dan uitleggen. Vanuit jouw kant is het mooi als je betrokken bent en dat je bereid bent om mee te denken.